Chwała bohaterom - powstanie styczniowe
22 stycznia obchodzimy 153 rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Powstanie zapoczątkowało ogłoszenie manifestu przez Tymczasowy Rząd Narodowy. A oto kilka ciekawostek na temat powstania, o których być może nie wiedziałeś, bojowniku.
#1. Manifest 22 stycznia
#2. Powstanie w liczbach
Królestwo Polskie w 1862 roku, a więc rok przed wybuchem powstania, liczyło 4 972 193 ludności. W 1865 r., a więc po powstaniu styczniowym, liczba ludności wzrosła do 5 336 112.
W chwili wybuchu powstania 22 stycznia wojska carskie, według danych rosyjskich, liczyły ponad 14 tys. żołnierzy, powstańców było 6 tys. Do końca powstania styczniowego w 1864 roku liczba ochotników nigdy nie przekroczyła 30 tys.
Straty Rosjan wynosiły według oficjalnych rosyjskich danych 3 343 żołnierzy, w tym 2 169 zostało rannych. Polskie dane dotyczące strat wśród Rosjan są bardzo rozbieżne: od 7 tys. aż do 20 tys.
#3. Kosynierzy
W powstaniu styczniowym brały również udział słynne formacje kosynierów.
- 3 lutego 1863 grupa ok. 1000 kosynierów, dowodzonych przez Władysława Jabłonowskiego, przeprowadziła atak na rosyjskie armaty w zwycięskiej dla Polaków bitwie pod Węgrowem
- 18 marca 1863 w zwycięskiej dla Polaków bitwie pod Grochowiskami kosynierzy pod dowództwem płk. Dąbrowskiego rozbili dwie roty 25 Smoleńskiego Pułku Piechoty
#4. Sztyletnicy
Sztyletnicy działali od stycznia 1863 r. w strukturze Policji Narodowej, jako oddział wydzielony Żandarmerii Narodowej – tzw. Straż Przyboczna. Do ich zadań należała ochrona członków władzy powstańczej oraz egzekwowanie wyroków na zdrajcach i wrogach państwa polskiego. Dowódcą Straży był Paweł Landowski, a po jego rezygnacji i przejściu do partyzantki Emanuel Szafarczyk. Nie wiadomo, jaka była liczebność oddziału sztyletników. Żandarmów w Warszawie było 200-250, z tego prawdopodobnie około 100 zaangażowanych było w działalność odwetową. Członkowie oddziału rekrutowali się głównie z niższych warstw społecznych. Za swoją służbę otrzymywali żołd, zwrot wydatków służbowych oraz premię za wykonane wyroki. Te z kolei wykonywane były na podstawie orzeczeń Sądu Powstańczego (przekształconego potem w Trybunał Rewolucyjny). Choć oskarżeni siłą rzeczy nie uczestniczyli w posiedzeniach sądu i wyroki były wydawane oczywiście zaocznie, to zdarzało się, iż docierały one opatrzone odpowiednimi pieczęciami do adresata, tak się stało np. w przypadku majora Wasyla von Rothkircha, wicedyrektora Kancelarii Specjalnej od spraw Stanu Wojennego.
#5. Dyktatorzy powstania
Ludwik Mierosławski - pierwszy dyktator (od 17 lutego do 11 marca 1863)Marian Langiewicz - drugi dyktator powstania (od 11 marca do 18 marca 1863)
Nieformalnym, ostatnim dyktatorem był Romuald Traugutt (od 17 października 1863 do 10 kwietnia 1864)
#6. Strój powstańca
Po klęsce powstania listopadowego i likwidacji polskiej armii nie było jednego wzorca munduru żołnierza polskiego. Również w czasie bezpośrednich przygotowań do powstania styczniowego wobec braków uzbrojenia kwestia umundurowania schodziła na dalszy plan. Kiedy do Królestwa Polskiego napływała z różnych stron zakonspirowana broń i gotówka, dowódcy woleli przeznaczać wciąż niewystarczające fundusze na dozbrajanie swoich oddziałów, najczęściej kosztem umundurowania.
#7. Gloria Victis
Łacińska dewiza gloria victis – „chwała zwyciężonym” – oznaczająca najwyższy wyraz czci dla poległych za sprawę wolności i niepodległości w walce z przeważającymi siłami wroga, była przeciwieństwem vae victis – „biada zwyciężonym”. W polskiej tradycji historycznej gloria victis łączy się najściślej z pokoleniem uczestników powstania styczniowego, jednakże przez swą uniwersalność obejmuje także tych, których postawa i rola historyczna zostały pozytywnie ocenione post factum, a więc poległych w walkach o niepodległość z lat 1914-1920, we wrześniu 1939 r., zamordowanych w Katyniu, powstańców warszawskich.
Oglądany:
47982x
|
Komentarzy:
88
|
Okejek:
288
osób
Najpotworniejsze ostatnio
Najnowsze artykuły
10.05
- Najmocniejsze cytaty – Ekspert: Podwyżka nie da szczęścia w pracy (7)
- Najdziksze newsy tygodnia – Otworzyła prawie 7500 zakładek w swojej przeglądarce (12)
- Polska to nie kraj, to stan umysłu – Kazik Staszewski pokazał mamę (124)
- Gdy silnik chce zaczerpnąć świeżego powietrza – Niecodzienne problemy, z jakimi spotykają się mechanicy samochodowi (3)
- Mamy pierwszy zwiastun nowego sezonu „The Boys” – Filmoteka Joe Monstera (3)
- Zatrzymane w kadrze – Zabójcza mieszanka wiśni i mrożonego mleka (5)
- Garść weekendowych ciekawostek wagi ciężkiej oraz lekkopółśredniej – Dwa palce w nosie (0)
- Słynne budowle w czasie budowy (0)
- Najdziwniejsze rzeczy znalezione po przeprowadzce do nowego domu XIII (1)
- 14 namalowanych przez znanych artystów obrazów, których prawdopodobnie jeszcze nie widziałeś (1)
- 7 pachnących (czymś na pewno…) ciekawostek o perfumach (0)
- Nie ma to jak ruchome obrazki z fajnymi dziewczynami (31)
- Najgłupsze, najśmieszniejsze lub najdziwniejsze pozwy sądowe, jakie widział świat (30)
- Liczniki i kokpity w samochodach, które zdecydowanie wyprzedziły swoje czasy (70)
- Ludzie, którzy mieli niesamowitego farta (22)
09.05
- Faktopedia – Wyjątkowe wkładki do butów (242)
- Kiedy wychodzisz za mąż po 30. – Demotywatory (531)
- Największe obciachy – Pozwalają żołnierzom WOT iść do pracy w mundurach. I to zły pomysł… (267)
- Polska imperium Thermomixa. Oto ile na Polakach zarobiła niemiecka firma – Co nowego w technologii? (82)
- Kobiety opowiadają o najstraszniejszych rzeczach, jakie zrobili im faceci (152)
Sprawdź swoją wiedzę!
Jak to drzewiej bywało
Dobra, dobra. Chwila. Chcesz sobie skomentować lub ocenić komentujących?
Zaloguj się lub zarejestruj jako nieustraszony bojownik walczący z powagą